
這位宰相,不僅肚裡能撐船,
還能寫得一手漂亮小楷,
他書法了得,與鍾繇「並駕齊名」,
世稱鍾繇為「大鐘」,他為「小鍾」,
他的書法達到爐火純青、登峰造極的地步,
後人練書法談楷書,必談他的名作《靈飛經》。
他就是江南第一宰相
——鍾紹京
鍾紹京,字可大(公元659-746年),唐代興國清德鄉人(今江西贛州人),系三國魏國太傅、著名書法家鍾繇的第17代世孫,唐睿宗景龍年間,官拜中書令,封越國公,是江南第一個宰相。書法師承薛稷,筆意瀟洒,風姿秀逸。他嗜書成癖,也是收藏家,家藏王羲之、王獻之、褚遂良等名家真跡至數十百卷。

鍾紹京書《維摩經》
鍾繇是楷書體的創立者,鍾紹京繼承了家學淵源,有著名的《靈飛經小楷字帖》、《唐人小楷字帖》,雖然真跡極少,但董其昌認為趙孟兆的楷書就是學習鍾紹京小楷的,因此可以從趙孟頫的楷書看到鍾紹京的楷書風範。
小楷範本《靈飛經》
《靈飛經》是著名的小楷法帖之一,其字結體秀美,筆意瀟洒。《靈飛經》傳世刻本不少,其中以《渤海藏真本》《滋蕙堂本》為最精。此卷為鑑華先生所藏《滋蕙堂本》,全篇一筆不苟,風姿俊逸,神采飛揚。其字,在用筆上,露鋒順入居多,流暢中求穩健,輕而不浮,重而不滯。在結體上,造型優美,結構精巧,於飄逸中見穩妥,於典雅中見遒勁,的確是優秀的小楷範本。



鍾紹京從政之前,就是一位頗有名氣的書法家。他的卓越才華源自少時的勤奮好學,刻苦磨練。至今在長岡上社村東翕夜讀岩這一風景名勝地區還留下他飽覽詩書,勤奮習字的許多軼聞趣話。他曾與世祖鍾繇因書法卓著,被世人恭維「書家雙絕」。「大鐘」和「小鍾」之稱也由此而來。



紹京幼時家貧,出身卑微,全仗自己的才能進入京都長安府事職。初任朝廷司農錄事,雖官職卑微,然書法藝術卓爾超群。由於兵部尚書裴行儉這位「伯樂」的保薦,他才有機會被擢升入皇權核心機要重地「直鳳閣」任職。



《新唐書》載:「鍾紹京,虔州贛人。初為司農錄事,以善書法而入『直鳳閣』。此後時署諸宮殿、明堂及銘九鼎,皆其筆也。」足見他當時成了皇宮中的大筆師,宮殿中的門榜、牌匾、楹聯等,儘是他的墨寶手跡。



史稱鍾紹京的真書字畫妍媚,遒勁有法。書法家蘇東坡認為,榜書需要結密無間,以筆墨雍容、安靜簡穆為上。書法界認為榜書自古為難,其難有五:一曰執筆不同、二曰運管不習、三曰立身驟變、四曰臨仿難周、五曰筆豪難精。而武則天朝,明堂九鼎和諸官門榜,均為他所題,可見鍾紹京的著作難得。








鍾紹京書名鼎盛,歷代名家爭相讚揚,評價很高。宋代曾鞏在《元豐類稿》中稱:「紹京字畫妍媚,遵道有法,誠少與為此。」宋代米芾《書史》稱鍾紹京書「筆勢圓勁」。明董其昌說:「紹京筆法精妙,回腕藏鋒,得子敬神髓。趙文敏正書實祖之。」清代包世臣在《藝舟雙楫》中云:「紹京如新鶯矜百轉之聲。」清代葉昌熾在《語石》中高度評價:「紹京與薛少保齊名,開元初書家第一。」
楷書經典:《轉輪聖王經》
《轉輪聖王經》被傳是鍾紹京的作品。據啟功先生考證,《靈飛經》被認定是鍾氏名下是元袁桷以後的事。而《轉輪聖王經》不知自何時起亦被冠以鍾紹京之名,已較難考證。


























此卷書法,上承陳隋正楷遺風,兼收歐、虞兩家筆韻,超凡脫俗,引人入定。其用筆勻凈遒勁,結體疏密開合適度,可謂唐代寫經之精品,堪與《善見律》《靈飛經》等媲美。此卷前後題跋共有十八處,從中可以看出,欣賞者不乏知名人物,如元代仇遠,明代韓逢禧,清代梁章鉅、張之洞、李文田、吳大澂、趙之謙等,足見其在楷書中之地位。
No comments:
Post a Comment